Christine: ‘Sommige kinderen hebben meer tijd nodig’.

Christine: ‘Sommige kinderen hebben meer tijd nodig’.

De zoons Leon (15) en Reuben (13) van Christine Jones werden geboren in Engeland. Zij zitten hier inmiddels op het voortgezet onderwijs, maar het was niet makkelijk om een geschikte plek voor ze te vinden. ‘Iedereen leert anders en mijn kinderen kun je nu eenmaal niet forceren om kennis op te doen.’

‘Ken je die scene uit Little Britain?,’ vraagt Christine. Ze duidt op de televisieserie waarin een dame met sluik donker haar en hoornen bril verwachtingsvolle klanten te woord staat en steeds op het moment-supreme zegt: ‘computer says no.’ Het illustreert perfect hoe Christine zich voelde op het moment dat de basisschool geen geschikte plek voor haar beide zoons kon vinden.

Hoogbegaafd

‘Alsof er een enorme belemmering was.’ Haar beide zoons zijn hoogbegaafd en kregen de diagnose autisme en adhd. ‘Gezien deze stoornissen wilde de basisschool inzetten op een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) voor speciaal onderwijs. Dat begreep ik niet, want dat onderwijs is voor kinderen met een heel andere problematiek.’ Christine nam er geen genoegen mee. ‘Ik heb een klacht ingediend bij de Geschillencommissie over het samenwerkingsverband. Maar ook dat liep op niks uit, want ik kreeg te horen dat de medewerkers binnen hun kaders hun werk goed hadden gedaan.’ Het maakte Christine moedeloos. ‘Het is toch de taak van het samenwerkingsverband om het kind het juiste onderwijs te bieden? Het is zó bureaucratisch allemaal. Het kind moet op de eerste plek komen maar dat gebeurde niet.’

School voor Persoonlijk Onderwijs

Haar oudste zoon Leon begon vlak voor de lockdown op de School voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) in Utrecht. De inmiddels in opspraak geraakte school, leek met de inzet op kleinschaligheid de ideale plek. Maar dat liep anders. ‘Leon is erg academisch ingesteld en was daar een eenling. Hij wilde leren en was in dat streven erg volwassen. Heel frustrerend dat hij eigenlijk niet in die klas paste. En toen kwam die lockdown er ook nog eens bovenop.’ De SvPO liet volgens Christine heel wat steken vallen. ‘Het was zo chaotisch. Ze hadden geen plan voor digitale lessen. Hij kreeg als 13-jarige in de eerste weken 200 e-mails. De docenten hadden geen idee hadden hoe je het beste opdrachten kunt meegeven en video-calls kunt houden.’ De maat was al snel vol. ‘Andere leerlingen begonnen afschuwelijke video’s te delen tijdens de lestijd. Het werd steeds duidelijker dat Leon overspannen werd. Ik heb contact opgenomen met de school, maar ik kreeg geen enkele hulp. Ik moest dus op zoek naar een oplossing.’

Tegelijkertijd zat haar jongste zoon Reuben in groep 7 van het speciaal onderwijs cluster 4. ‘Hij is een heel sociaal en creatief kind, maar op een gegeven moment klapte hij helemaal dicht.’ Dat uitte zich vooral in zijn gedrag. ‘Hij deed zijn koptelefoon en capuchon op en leefde in zijn eigen wereld. Hij zat in een klas met kinderen die allemaal hele diverse problemen hadden. Er was geen individuele begeleiding.’ De resultaten bleven achter. ‘Hij zou vwo aan moeten kunnen maar volgens de toetsen zat hij op het niveau van praktijkonderwijs. Reuben doet alleen iets als hij geïnteresseerd is. Anders klapt hij dicht. Je kunt hem niet forceren om iets te leren.’

Democratische onderwijs

Dat laatste bracht Christine op een idee. ‘Ik schreef de jongens in op een school voor democratisch onderwijs. Daar zijn geen verplichte vakken. Kinderen schrijven in voor lessen als ze daar interesse in hebben. We zaten in lockdown en ik dacht: we hebben niks te verliezen.’ De jongens konden gelijk beginnen voor een proefmaand. ‘Het was een succes. Ze maakten er gelijk vrienden.’ De onderwijsmethode sprak Christine onmiddellijk aan. ‘Leren is nu eenmaal niet lineair. Je kunt beter iets gaan leren als je er echt klaar voor bent. Aan het begin van elke periode is er een lesmarkt en leerlingen kunnen zich daarvoor dan inschrijven. Van een muziekinstrument leren bespelen tot de reguliere vakken.’

Haar jongste zoon Reuben heeft het naar zijn zin. ‘Hij zit in domein 2 en daarin is het onderwijs echt gericht op interesses zonder te focussen op examens. Nu kan hij nog kind zijn. Eigenlijk is hij veel bezig met computerspellen als Minecraft of Dungeons en Dragons. Ook dat is voor hem een leermoment: plannen, prioriteiten stellen, problemen oplossen, communicatie, strategie en creativiteit – het komt allemaal terug. Verder heeft hij op school een hele hechte vriendenkring en gaat er met plezier heen.’ Op een democratische school kunnen leerlingen blijven totdat ze 22 jaar oud zijn. Er is geen garantie op een diploma. De leerlingen gaan alleen door naar de volgende stap als ze er klaar voor zijn. ‘Leon was klaar voor de volgende stap en ook met hem gaat het goed. Hij zit in domein 3 en maakt plannen om zijn vwo-diploma te gaan halen. Hij doet geen vakken tegelijk, maar focust zich echt op één vak per examen. Hij wil naar de universiteit uiteindelijk, maar hij heeft nog geen idee wat hij wil worden.’

Advies

Wat kan Christine andere ouders adviseren? ‘Kijk naar je kind. Wat heeft die nodig? Je komt er eerder achter wat niet werkt dan wat wel. Maar laat je niet ontmoedigen en blijf doorzoeken tot je een oplossing vindt. Dat zit hem niet in cijfers en diploma’s. Het belangrijkste is dat je kind op een veilige plek zit.’ Het gaat volgens haar om de juiste prioriteiten. ‘Ik zeg niet dat deze vorm van onderwijs voor elke leerling geschikt is. Maar dit is zeker iets voor ouders om te proberen. Sociale identiteit is belangrijk voor een tiener, die wil weten wie hij is. Die sociale en emotionele ontwikkeling is belangrijker dan een diploma.’ Ze heeft een duidelijke boodschap aan de politiek. ‘Maak meer vormen van onderwijs inclusief. Dit onderwijs kost ons zo’n 5000 euro per jaar. Waarom valt deze onderwijsvorm niet binnen het systeem? Elk kind leert toch anders? Sommige kinderen hebben nu eenmaal meer tijd nodig.’

Over De Staat van de Ouder

De Staat van de Ouder is een jaarlijkse publicatie van Ouders & Onderwijs over wat ouders van het Nederlandse onderwijs vinden. Iedere twee jaar doen we breed representatief onderzoek naar een actueel thema. In de Staat van de Ouder 2022 staat de overstap van bassischool naar middelbare school centraal.

Ouderpanel

Als je zelf ook je mening wilt geven over de belangrijke thema’s in het onderwijs, dan kun je je aanmelden voor het Landelijk Ouderpanel. We doen regelmatig onderzoek onder ouders waar je je stem kunt laten horen.