Staat van de Ouder 2024: Ode aan de Ouder!.

Staat van de Ouder 2024: Ode aan de Ouder!.

Ondanks de uitdagingen in het onderwijs, zijn ouders al jaren positief over de relatie met school. In tegenstelling tot het negatieve imago waar ouders mee kampen hebben ze grote waardering voor leraren en zijn ze op veel verschillende manieren betrokken bij de school. Ouders vinden bovendien dat de samenwerking de afgelopen 10 jaar is verbeterd. Dit blijkt uit onze jaarlijkse rapportage de Staat van de Ouder.

Het imago van ouders is echter heel anders. Opkomen voor je kind wordt vaak weggezet als ‘te mondig’, ‘curling-ouder’ of ‘bemoeizuchtig’. Terughoudendheid van ouders wordt dan juist weer snel gezien als onvoldoende betrokken zijn bij school. Via ons adviespunt horen we dat ouders het daarom moeilijk vinden met de school in gesprek te gaan. Jammer, want dit komt de relatie niet ten goede. Terwijl kinderen juist baat hebben bij een goede relatie tussen school en ouders. Daarom brengen wij dit jaar een Ode aan de Ouder. 

Relatie ouders en school al jaren positief 

Al jaren waarderen ouders de relatie met school en het contact met leraren positief. De school betrekt hen goed bij het onderwijs, neemt ouders serieus en komt afspraken na. Eén op de zes ouders is ontevreden. De meeste ouders vinden het normaal om op school te helpen en doen dat gemiddeld een paar uur per maand. Kortom: zonder deze ouders zou de school een stuk moeizamer draaien.

Verschil basisonderwijs en voortgezet onderwijs

Er zijn een aantal opvallende verschillen tussen ouders met een kind op de basisschool en ouders met een kind op de middelbare school. In het basisonderwijs zijn ouders positiever over het contact met de leraar. Ouders staan niet verrassend dichter bij de basisschool en helpen daar ook vaker. Toch voelen ze zich ook vaker overvraagd, terwijl ouders in het voortgezet onderwijs juist meer willen doen op school

Twee of minder oudergesprekken is te weinig 

Een oudergesprek is een belangrijk contactmoment voor ouders met school. Tijdens dit gesprek horen zij hoe het gaat met hun kind, cognitief én sociaal-emotioneel. Gaat het niet goed, dan kun je samen afspraken maken om het kind te helpen. De meeste ouders worden twee of drie keer per jaar uitgenodigd voor een gesprek op school. Geen, één of twee gesprekken per jaar is voor de meeste ouders te weinig. Daarom pleiten wij ervoor om minimaal drie gesprekken per jaar met ouders te plannen. 

 

Onvoldoende verbinding ouders en MR 

Er is al jaren een kloof tussen ouders en de medezeggenschapsraad (MR). Ouders weten de MR maar moeizaam te vinden en weten niet goed wat er besproken wordt. Vooral op het voortgezet onderwijs is de kloof groot. Ook de ouders in de MR worstelen met het contact met ouders. Zij zien hun werk in de MR wel als nuttig, worden serieus genomen en de samenwerking is goed. Punten van aandacht zijn een goed inwerktraject en een tekort aan kennis en informatie. 

Aandacht nodig voor ouderbetrokkenheid in het mbo 

Hoewel 32% van de mbo-studenten minderjarig is, worden ouders nog te veel op afstand gehouden. Ook als een kind zelf wil dat ouders betrokken worden. Ten opzichte van hun leeftijdsgenoten op de havo en het vwo wordt van minderjarige mbo’ers veel eerder meer zelfstandigheid verwacht. Terwijl deze jongeren de ondersteuning van hun ouders vaak nog echt nodig hebben, vooral bij studenten met een ondersteuningsbehoefte. 

Ook de medezeggenschap is, op een paar initiatieven na, voor ouders zeer beperkt. Ouders in het basis- en voortgezet onderwijs hebben een formele plek om mee te praten over beleid, maar in het mbo is dit niet het geval. Het is niet verplicht om een ouderraad te hebben, mbo-scholen werven er niet actief voor en de rechten van zo’n ouderraad zijn beperkt. Tijd om daar verandering in te brengen. 

10 aanbevelingen van Ouders & Onderwijs 

In de Staat van de Ouder 2024 vind je niet alleen de resultaten van ons onderzoek, maar komen we ook tot een aantal aanbevelingen om de ouderbetrokkenheid op school te verbeteren: 

• Formuleer binnen ieder schoolbestuur een heldere, constructieve visie op ouderbetrokkenheid. Betrek ouders bij de totstandkoming daarvan. 
• Start ieder schooljaar met een kennismakingsgesprek zodat de mentor en ouders elkaar al kennen en samen een positieve start kunnen maken. 
• Betrek ouders regelmatig bij de voortgang van hun kind op school en voorzie ouders tenminste van de informatie over die voortgang. Zorg op iedere school jaarlijks voor minimaal drie gesprekken met ouders. 
• Informeer ouders tijdig, actief en in begrijpelijke taal over hun rechten en plichten. 
• Communiceer binnen het voortgezet onderwijs duidelijk over hoe ouders op school kunnen helpen. Let er binnen het basisonderwijs juist op dat ouders niet overvraagd worden. 
• Stel voor meer onderwerpen ouderraadplegingen verplicht en stel eisen aan de vorm van deze raadpleging. 
• Bied startende ouders in de medezeggenschap standaard een introductiecursus aan. 
• Zorg voor ambtelijke ondersteuning voor iedere (Gemeenschappelijke) Medezeggenschapsraad. 
• Verplicht mbo-instellingen tot het opzetten van een ouderraad of voer het medezeggenschapsstelsel uit het basis- en voortgezet onderwijs in op het mbo. 

10 jaar Ouders & Onderwijs 

Sinds 2014 zet Ouders & Onderwijs zich in voor de belangen van ouders. Al 10 jaar lang adviseren en helpen wij ouders met kinderen in de schoolgaande leeftijd en staan wij naast hen. Daarbij hielpen we meer dan 100.000 ouders een stap verder bij uiteenlopende vragen en situaties. 

Ouders & Onderwijs is de afgelopen 10 jaar actief geweest op verschillende thema’s in het onderwijs, zoals passend onderwijs, het lerarentekort, schoolkosten en ouderbijdrage, de overstap van basis- naar voortgezet onderwijs en nog veel meer. Over deze thema’s vragen we sinds 2017 bovendien naar de mening van ouders via ons Landelijk Ouderpanel, waar inmiddels meer dan 9.000 ouders deel van uitmaken. 

We zijn trots op wat we bereikt hebben en we kijken uit naar de volgende 10 jaar!