Geen reparatie maar renovatie. Conclusies uit de Staat van het Onderwijs.

Geen reparatie maar renovatie. Conclusies uit de Staat van het Onderwijs.

Het Nederlandse onderwijs moet na de coronapandemie niet worden gerepareerd maar gerenoveerd. Daartoe roept de Onderwijsinspectie op in het jaarlijkse onderzoek De Staat van het Onderwijs. Het rapport werd woensdagochtend overhandigd aan de demissionair minister Arie Slob en staatssecretaris Van Engelshoven in het Onderwijsmuseum te Dordrecht.

De coronacrisis had grote gevolgen voor leerlingen en studenten. Het is de bedoeling de opgelopen achterstanden bij leerlingen en studenten aan te grijpen om het onderwijs structureel te verbeteren. Dat kan met de ruime bijdrage uit het Nationaal Programma Onderwijs. De investering van 8,5 miljard euro is volgens de Inspectie in een ‘ongekende crisis ook een ongekende kans’.

Gevolgen coronacrisis

De Onderwijsinspectie signaleert door de coronacrisis over de gehele linie achterstanden. ‘Leerlingen en studenten hebben tijdens de coronacrisis niet optimaal kunnen leren en zich niet optimaal kunnen ontwikkelen, ondanks de grote inspanningen, niet alleen in het onderwijs, maar vaak ook in de thuissituatie. De coronacrisis had gevolgen voor het aanbod en de onderwijstijd, voor de ontwikkeling en de (gelijke) kansen van leerlingen, voor stages en voor het arbeidsmarktperspectief. Ook de druk op docenten en schoolleiders nam verder toe.’

Grootste pijnpunten

De grootste pijnpunten van het onderwijs zijn volgens de inspectie de toegenomen kansenongelijkheid en teruglopende basisvaardigheden. Bijvoorbeeld in de toename van het aanvullend onderwijs ziet de inspectie een risico voor de kansengelijkheid. Daarbij valt te denken aan bijlessen. Het is duidelijk dat niet alle ouders daar financiële middelen voor hebben. Het zijn vooral de hoger opgeleide ouders, die hun kinderen in het primair en voortgezet onderwijs betaald aanvullend onderwijs laten volgen.

Teruglopende basisvaardigheden

Verder was een te grote groep leerlingen al voor 2020 onvoldoende vaardig wat betreft taal en rekenen. Al voor de coronacrisis kon ruim een kwart van de leerlingen in het basisonderwijs niet schrijven op het afgesproken minimale basisniveau. Dit beeld komt overeen met de resultaten van een citotoets die wordt afgenomen in het eerste jaar van de middelbare school. Daaruit blijkt dat brugklassers minder goed kunnen lezen en rekenen. Ook hebben ze een kleinere woordenschat dan leerlingen die het jaar ervoor in de brugklas zaten.

Aanpak

Met een gerichte aanpak van onderwijs in taal, rekenen en maatschappelijke vaardigheden vallen volgens de inspectie achterstanden weg te werken. Om effectiever te kunnen ingrijpen, wil de toezichthouder ook intensiever gaan peilen op scholen welke niveaus de leerlingen bereiken. ‘Benut nu de energie en de investeringen waarmee de gevolgen van corona worden hersteld, en herstel ook de onderliggende oorzaken van de teruglopende basisvaardigheden en de kansenongelijkheid in het onderwijs. Aanpakken én doorpakken, want die kans krijgen we niet snel meer.’

Lees voor de verdere conclusies het complete onderzoek. En bekijk welke activiteiten er rondom de lancering van de Staat van het Onderwijs worden georganiseerd.

Staat van de Ouder

Tegelijkertijd met De Staat van het Onderwijs laten wij van ons horen door De Staat van de Ouder te publiceren. Daarin staat wat ouders vinden van het Nederlandse onderwijs. Pas door beide rapporten naast elkaar te leggen, ontstaat een compleet beeld van het onderwijs in Nederland.

Minister Slob bij de overhandiging van het rapport De Staat van het Onderwijs 2021