Je kind wordt 18: wat moet je regelen?.

Je kind wordt 18: wat moet je regelen?.

Als je kind 18 wordt, is dat een bijzondere mijlpaal. Je kind is vanaf nu meerderjarig. Je moet met een hoop zaken rekening houden, zeker als je kind nog op school zit. Wat verandert er precies op die 18e verjaardag? En wat moet je als ouder (nog) regelen?

Wel naar school, maar geen leerplicht 

Vanaf 18 jaar vervalt de kwalificatieplicht. Dat betekent dat je kind volgens de wet niet meer naar school hoeft, óók als die nog geen startkwalificatie heeft. De meeste kinderen zitten op hun 18e nog wel op school of gaan studeren. Op de middelbare school zit je kind vaak nog midden in het examenjaar, en ook in het mbo is het druk met leren en studeren. 

Je kind is volgens de wet niet meer leerplichtig, maar school of een opleiding afmaken of volgen is natuurlijk belangrijk. Scholen blijven ook eisen stellen aan aanwezigheid en inzet. Het is dus belangrijk dat je kind weet wat de school verwacht. 

Examens

Voor veel middelbare scholieren valt hun 18e verjaardag in het examenjaar. Hoewel de leerplicht dan vervalt, verandert er verder weinig aan het examen zelf: de regels voor herkansing, zakken of slagen blijven hetzelfde. Bij mbo-studenten zijn de examens vaak verdeeld over meerdere onderdelen, verspreid over het jaar.

Je kind krijgt vanaf 18 jaar meer zelfstandigheid. Dat betekent onder andere:

• zelf tekenen voor officiële documenten
• zelf communiceren met de opleiding bij vragen of zorgen
• zelfstandig problemen oplossen bij bijvoorbeeld de stageplek

Als ouder kun je uiteraard blijven meedenken en ondersteunen, maar de verantwoordelijkheid verschuift (juridisch) steeds meer naar je kind.

Studeren: wat moet je regelen? 

Veel kinderen gaan studeren als ze 18 jaar zijn. Dan moeten er een aantal zaken geregeld en aangevraagd worden. Denk bijvoorbeeld aan studiefinanciering, studenten ov-kaart of een studentenkamer. Wil je een handig overzicht die is aangepast op jullie situatie? Kijk dan op de website van Rijksoverheid en vul de vragen in. Zo zie je precies wat jij of je kind moeten regelen. 

Financiën: wat verandert er? 

Financieel verandert er een hele hoop als je kind 18 jaar is. De kinderbijslag stopt automatisch, en volledig betalen voor de zorgverzekering wordt verplicht. Gelukkig zijn er ook regelingen die juist voor scholieren en studenten vanaf 18 gelden. 

Voor scholieren op het voortgezet onderwijs is er de zogenoemde tegemoetkoming scholieren, een toelage via DUO die je kind zélf moet aanvragen. Dit geld mag je kind gewoon houden, het is dus géén lening. Deze toelage bestaat uit een vaste basisbijdrage en (afhankelijk van het inkomen van de ouders) een aanvullende bijdrage. Je kind kan hier recht op hebben zolang die voltijd onderwijs op het vmbo, havo, vwo, vso of vavo volgt. 

Zit je kind op het mbo? Dan is er bij een BOL-opleiding recht op studiefinanciering: een combinatie van basislening, aanvullende beurs, studentenreisproduct en eventueel een extra lening. Bij een BBL-opleiding (waarbij je kind werkt en leert) geldt dit allemaal níét. Je kind krijgt dan meestal een salaris van de werkgever, maar geen ov-kaart of beurs. 

Wil je meer weten over andere toeslagen die je kind vanaf 18 jaar kan krijgen? Lees hier meer over op de website van de Belastingdienst. 

Privacy, zorg en inspraak: wat mag jij nog als ouder? 

Een minder zichtbare, maar minstens zo belangrijke verandering als je kind 18 jaar wordt, is dat je kind vanaf dan zelf verantwoordelijk is voor het contact met school en beslissingen over het onderwijs. Je hebt als ouder geen automatisch recht meer op de informatie van school. 

Dat kan even wennen zijn. Vooral als je gewend bent om erg betrokken te zijn bij het onderwijs van je kind. Gelukkig kun je daarover in gesprek blijven met je kind. Ook bij jeugdhulp of ondersteuning via het samenwerkingsverband wordt vanaf nu enkel je kind betrokken bij overleggen en beslissingen.  

Wil je kind dat je nog steeds mee mag praten op school? Dan kan je kind schriftelijk toestemming geven.  

Wat moet jij als ouder nog doen? 

Hoewel de verantwoordelijkheid vooral bij je kind komt te liggen, blijf je als ouder natuurlijk heel belangrijk. Je kunt je kind helpen herinneren aan deadlines, meedenken bij keuzes of meekijken bij ingewikkelde formulieren.  

Vooral in het mbo, waar je kind vaak zelfstandiger moet zijn, kan het soms wat snel gaan of veel zijn. Het helpt als je samen af en toe de agenda, planning en post van DUO of school bekijkt. Daarnaast kan het fijn zijn om met je kind budgetplannen op te stellen zodat die leert met geld om te gaan.