Onderwerp zoeken?

Typ hier uw onderwerp in

Home > Kennisbank > Start op de basisschool > Alternatieve onderwijsmethodes

Alternatieve onderwijsmethodes.

Sommige scholen gebruiken een alternatieve onderwijsmethode, bijvoorbeeld Vrijeschool, Dalton of Montessori. Welke onderwijsmethoden zijn er allemaal? Hoe ziet dat onderwijs eruit? En wat doet je kind op een school met een alternatieve onderwijsmethode?

Welke alternatieve onderwijsmethodes zijn er?

Wat je kind minimaal moet kunnen en weten aan het eind van de basisschoolperiode, is door de overheid bepaald. Scholen mogen wel zelf weten op welke manier ze lesgeven en kennis overdragen.

De meest voorkomende alternatieve onderwijsmethodes zijn:

Let op! Openbare scholen én bijzondere scholen kunnen allebei kiezen voor een alternatieve onderwijsmethode. Denk bijvoorbeeld aan een openbare Daltonschool of een Katholieke Montessorischool.

Vrijeschool

Het onderwijs op de Vrijeschool is sterk gericht op de ontwikkeling van je kind. Vooral het denken, voelen en handelen zijn belangrijk. Bijvoorbeeld in het vak Euritmie, waar je kind leert omgaan met woorden en muziek door te bewegen.

Onderwijs op de Vrijeschool
Op de Vrijeschool is er in het onderwijs veel tijd en aandacht voor lessen kunst, beweging, muziek en creativiteit. Het onderwijs is ingericht in drie fasen. Van 0 tot en met 7 jaar oud is je kind vooral spelend aan het leren. De tweede fase, van 7 tot en met 14 jaar oud, draait om het ervaren van de wereld. In de laatste fase, van 14 tot en met 21 jaar, leert je kind een eigen oordeel te vormen over de wereld.

Klassen en overgang
Op de Vrijeschool zit je kind bij leeftijdsgenootjes in de klas. Tijdens de hele schoolperiode is er in deze klas meestal dezelfde leraar. Hierdoor ontstaat een hele sterke band met de leraar. Als je kind klaar is op de Vrijeschool basisschool, is er de optie om door te stromen naar een middelbare school met de Vrijeschoolmethode.

Montessori

Het Montessorionderwijs draait om het motto ‘Help mij het zelf te doen’. De Montessorischool vindt dat je kind van nature zelfstandig is en wil zijn. Het onderwijs is daarom ook gericht op zelfstandig werken en leren.

Onderwijs op een Montessorischool
Op een Montessorischool werkt je kind vaak zelfstandig of in kleine groepjes, waarbij ze leren met een planner te werken. Hierin houdt je kind bij welk schoolwerk nog gemaakt moet worden of al af is, en bepaalt je kind zelf welke taak die wanneer uitvoert. Zo leert je kind plannen, organiseren, hulp vragen en omgaan met zelfstandigheid.

Bijzondere lesmaterialen
Een Montessorischool werkt met verschillende lesmaterialen die een bepaalde boodschap overbrengen en vaardigheden ontwikkelen. Ze zijn altijd gemaakt van natuurlijke materialen, zoals hout of stof. Alle lesmaterialen zijn speciaal ontwikkeld voor het Montessorionderwijs en worden gebruikt tijdens verschillende fases in de ontwikkeling van je kind.

Dalton

Op een Daltonschool staan vrijheid, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid centraal. Een school met een Daltonplan gaat uit van een aantal kernwaarden. Dit zijn samenwerken, vrijheid en verantwoordelijkheid, effectiviteit, zelfstandigheid en reflecteren. Dankzij deze kernwaarden leert je kind goed plannen, het schoolwerk eigen te maken en verantwoordelijkheid te nemen. Hoe ouder je kind, hoe meer verantwoordelijkheid die krijgt.

Onderwijs op een Daltonschool 

Op een Daltonschool werkt je kind met dagtaken, weektaken en maandtaken. Dit kunnen eigen taken of groepstaken zijn. Hiermee leert je kind plannen, organiseren en initiatief tonen. De leraar geeft de taken klassikaal, in groepjes of individueel en houdt hierbij rekening met de behoeftes van je kind. Ook houdt het Daltononderwijs rekening met de wensen en vaardigheden van je kind door, naast de verplichte lesstof, keuzewerkjes aan te bieden. Met keuzewerkjes kiest je kind zelf aan welke vaardigheden die wil werken op dat moment.

Weekplanning

Op een Daltonschool werkt je kind met een planning, waarin elke dag taken worden gepland. Elke dag heeft een bepaalde kleur, bijvoorbeeld geel voor donderdag of blauw voor dinsdag. Heeft je kind op donderdag woordjes geleerd? Dan kleurt die de taak dus geel. Hierdoor leert je kind vaardigheden zoals verantwoordelijkheid en zelfstandigheid.

Jenaplan

Bij Jenaplanonderwijs staat alles in het teken van de belevingswereld van je kind. Een Jenaplanschool combineert hierdoor onderwijs en opvoeding . Je kind leert dus niet alleen vakken zoals rekenen en taal, maar is ook veel bezig met persoonlijke ontwikkeling. In de klas zit je kind samen met andere kinderen van verschillende leeftijden die samen de wereld ontdekken, ervaren en onderzoeken.

Onderwijs op een Jenaplanschool
Op een Jenaplanschool staan de kernwaarden samenwerken, plannen, creativiteit en verantwoordelijkheid centraal. Elke Jenaplanschool is anders. Het onderwijsplan wordt namelijk gemaakt door te kijken wat er in de buurt van de school is. Bijvoorbeeld een park of een speeltuin. De lessen op een Jenaplanschool zijn aangepast op de directe belevingswereld van je kind.

Groepen
In de klas op een Jenaplanschool zit je kind met leerlingen van verschillende leeftijden. Oudere én jongere kinderen helpen elkaar met schoolwerk en leren hoe ze met elkaar moeten omgaan. Op Jenaplanonderwijs wordt gewerkt met een weekschema en weektaken. Hierin is ruimte voor bijvoorbeeld kringgesprekken, creatieve vakken en verschillende vieringen.

Freinet

Op een Freinetschool zijn de ervaringen van je kind het uitgangspunt. Door op school te praten over deze ervaringen, kiezen leerlingen vaak zelf het thema van de les.

Onderwijs op een Freinetschool
Kinderen doen veel ervaringen op thuis, op school of tijdens het (buiten)spelen. Deze worden verwerkt in het lesprogramma, bijvoorbeeld tijdens het kringgesprek of de tekenles. Hoe je kind de wereld ziet, staat in het middelpunt van het Freinetonderwijs. Hierdoor leert je kind veel over onderwerpen die die zelf interessant of zinvol vindt.

Freinettechnieken
Er zijn verschillende onderwijstechnieken bedacht, speciaal voor het Freinetonderwijs. Deze technieken worden gebruikt in de klas en tijdens de les. Je kind ontwikkelt hierdoor, buiten de normale lessen om, verschillende vaardigheden, zoals communiceren en evalueren.  Deze technieken zijn:

  • Een werkhoek waar je kind ervaringsgericht kan werken
  • Een klassenvergadering waarin leerlingen én leraren het schoolwerk bespreken én samen inrichten
  • Een klassendagboek
  • Vrije tekst: je kind bepaalt zelf waarover die schrijft

Door deze technieken leert je kind samenwerken, ervaringen verwerken en zelfstandig werken.

Soorten basisscholen.

Daltononderwijs en Montessorionderwijs zijn allebei bijzondere onderwijsmethodes waarbij zelfstandigheid centraal staat. Het verschil zit voornamelijk in hoe taken en opdrachten gegeven worden.

Op een Daltonschool zijn de instructies vaak specifiek en gericht, terwijl je kind op een Montessorischool nog veel zelf moet ontdekken.

Het Montessorionderwijs past bij kinderen die van zichzelf gemotiveerd en zelfstandig zijn, hun eigen tempo willen bepalen en behoefte hebben aan het opdoen van ervaringen. Lees hier meer over bijzondere onderwijsmethodes.

Je kiest voor Daltononderwijs vanwege de nadruk op zelfstandigheid, vrijheid en verantwoordelijkheid. Lees hier meer over bijzondere onderwijsmethodes.

Bij Jenaplanonderwijs staat alles in het teken van de belevingswereld van je kind. Een Jenaplanschool combineert hierdoor onderwijs en opvoeding. Je kind leert dus niet alleen vakken zoals rekenen en taal, maar is ook veel bezig met persoonlijke ontwikkeling. Lees hier meer over bijzondere onderwijsmethodes.

Naast het ‘gewone’ reguliere onderwijs zijn er ook scholen die volgens een bijzondere onderwijsmethode lesgeven. De bekendste zijn:

  • Vrijeschool
  • Montessori
  • Dalton
  • Jenaplan
  • Freinet

Als je kiest voor openbaar onderwijs, gaat je kind naar een school waar alle culturen en achtergronden voorkomen. Het openbaar onderwijs is voor alle kinderen, ongeacht hun achtergrond of levensbeschouwing.

Bijzonder onderwijs in Nederland zijn scholen die uitgaan van een bepaald geloof, levensbeschouwing of onderwijsmethode. Openbare scholen zijn op dit gebied neutraal. Lees hier meer over openbare scholen en bijzonder onderwijs.

Vrijheid van onderwijs is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat je kind onderwijs kan volgen dat past bij jou als ouder en je kind. In Nederland worden alle scholen, dus ook bijzondere scholen, gefinancierd door de overheid.

Is er nog geen school die precies aan jouw behoeftes voldoet? Dan is het mogelijk om een eigen (particuliere) school op te richten. Dit moet je dan wel zelf financieren.

De kosten voor een particuliere school kunnen flink verschillen. De kosten zijn afhankelijk van verschillende factoren zoals locatie, schooltype en aangeboden faciliteiten.

Gemiddeld liggen de jaarlijkse kosten voor particuliere scholen tussen de €4.000 en €10.000.

Een Integraal Kindcentrum (IKC) en een brede school werken allebei samen met verschillende partijen om naast regulier onderwijs, ook aanvullende diensten en activiteiten te bieden.

Het grootste verschil tussen een IKC en een brede school is de organisatie. Bij een IKC is school en opvang door dezelfde organisatie georganiseerd. Bij een brede school werken ze vaak nauw samen met andere partijen.

Gerelateerde onderwerpen

Dossier

Voorbereiden op de eerste schooldag

Lees onze tips om je kleuter en jezelf goed voor te bereiden op de eerste schooldag.

Lees meer
Dossier

School en zindelijkheid

Wat als er ongelukjes gebeuren als je kind al op school zit? Lees alles over zindelijkheid.

Lees meer
Dossier

Soorten scholen

Verschillende soorten basisonderwijs: hoe kies je de juiste basisschool voor je kind?

Lees meer
Dossier

Dit leert je kind in de kleuterklas

Ontdek wat je kind leert in de kleuterklas en lees onze handige tips.

Lees meer

Neem contact met ons op

We helpen u graag met al uw vragen.