Evaluatie van de Wet Eindtoets; minister Slob adviseert gelijktijdige inschrijving eindtoets.

Evaluatie van de Wet Eindtoets; minister Slob adviseert gelijktijdige inschrijving eindtoets.

Sinds 2014 is het schooladvies bepalend voor de overstap van groep 8 naar de middelbare school. Alle groep 8 leerlingen ontvangen dit advies voor 1 maart van de leraar. Op basis van de eindtoets die in april of mei wordt afgenomen, kan dit advies nog worden aangepast. Het advies kan alleen naar boven worden bijgesteld. Wat is de uitwerking van deze regels? En hoe gaat het nu verder? Daarover schreef minister Slob deze week een brief aan de Tweede Kamer.

Onvoldoende vooruitgang

Uit de evaluatie van de regelgeving blijkt dat de overgang van groep 8 naar de middelbare school in veel gevallen soepeler is geregeld. Toch blijkt ook dat kansengelijkheid en het opstromen naar een ander schooltype problemen blijft geven. Dat blijkt uit de eindevaluatie en gesprekken in het onderwijsveld. Daarom doet minister Slob in een Kamerbrief een aantal voorstellen om de huidige wet aan te passen.

Wat stelt hij voor?

In de brief stelt minister Slob een aantal maatregelen voor:

• De eindtoets wordt eerder afgenomen, namelijk in maart.
• Na de uitslag van de eindtoets schrijven alle leerlingen zich gelijktijdig in voor de middelbare school.
• Op de langere termijn wordt de eindtoets vervangen door een doorstroomtoets.
• Er komt een handreiking voor de communicatie met ouders.
• De Centrale Eindtoets verdwijnt als één van de aangeboden eindtoetsen.

Alle voorstellen moeten nog behandeld worden in de Tweede Kamer en gaan op zijn vroegst gelden per schooljaar 2021/2022.

Problemen rondom inschrijving

Op dit moment krijgen groep 8 leerlingen voor 1 maart een schooladvies van de leraar. Daarmee schrijft het kind zich in op een middelbare school. Daarna volgt de eindtoets, die in sommige gevallen nog kan leiden tot een verhoging van het oorspronkelijke advies. Helaas is het voor die leerlingen vaak te laat om zich met hun nieuwe advies in te schrijven op de school van hun keuze. Dat probleem wil de minister oplossen door de eindtoets eerder af te nemen en de inschrijvingen voor de middelbare school pas daarna te laten plaatsvinden. Ouders & Onderwijs heeft hier, samen met andere ouderorganisaties, al langere tijd voor gepleit. We zijn blij dat dit in het nieuwe voorstel is opgenomen, zodat kinderen van wie het advies wordt aangepast een eerlijke kans krijgen.

Eerst schooladvies en eindtoets, dan pas inschrijven

Hoe gaat de situatatie er dan straks misschien uitzien? Het advies van de leraar blijft leidend voor de doorstroom naar de middelbare school. Maar de minister ziet ook de toegevoegde waarde van een onafhankelijke toets. Deze blijft dus bestaan, maar wordt eerder afgenomen. Door de eindtoets nog steeds na het schooladvies af te nemen wil de minister voorkomen dat er weer grote druk op de toets komt te staan. Pas na de uitslag van de eindtoets krijgt ieder kind een definitief advies. Daarmee kunnen alle leerlingen zich dan tegelijkertijd inschrijven voor de middelbare school. De verschillende stappen komen met deze wijziging dichter, logischer en eerlijker bij elkaar:

• 1 februari – 1 maart : alle leerlingen krijgen hun schooladvies
• 1 maart – 15 maart: alle leerlingen maken een eindtoets
• 15 april – 1 mei: uitslagen eindtoets en verwerking heroverwegingen en aanpassingen schooladvies tot definitief advies
• 15 april – 1 mei: gelijktijdige periode van inschrijving bij school voor voortgezet onderwijs voor alle leerlingen

Makkelijker wisselen van niveau

De minister kijkt ook verder vooruit. De overgang naar de middelbare school is op dit moment een heel beslissend moment voor de toekomst van kinderen. Daarom wil de minister dat leerlingen makkelijker over kunnen stappen naar een ander niveau. Hij hoopt daarmee de druk op de eindtoets en het schooladvies te verminderen. Dit sluit goed aan bij de wensen van veel ouders die zich zorgen maken over de grote rol van toetsen en prestatiedruk in het onderwijs, zoals ook te lezen in de Staat van de Ouder. Bovendien kwam uit een recente peiling onder ouders naar voren dat zij vinden dat vooral ook breder gekeken moet worden naar de totale ontwikkeling van een kind.

Van eindtoets naar doorstroomtoets

Hoe wil hij dat gaan doen? Door in de toekomst van de eindtoets een doorstroomtoets te maken. Die laat dan zien wat een leerling kan op het gebied van taal en rekenen en welk instroomniveau op het voortgezet onderwijs daar het beste bij past. Vervolgens moet er dan in de eerste of tweede klas van  regelmatig worden gekeken of de leerling op de juiste plek zit.

Op tijd in gesprek met ouders en leerlingen

Ouders & Onderwijs geeft al langere tijd aan dat scholen ouders en kinderen serieus en tijdig bij het schooladvies moeten betrekken. Dat vraagt om een gezamenlijk gesprek, waarbij ruimte is voor zowel de wensen en beelden van ouders en leerlingen als voor de professionele visie van de leerkracht. Want in groep 6 of 7 is een advies ‘nog niet in beton gegoten’ en is er nog ruimte om eventueel extra ondersteuning te bieden waar nodig.

Handreiking voor leraren

Leraren van de basisscholen krijgen binnenkort een handreiking. Daarin staat omschreven hoe ze tot een passend schooladvies kunnen komen, maar ook hoe ze hierover in gesprek kunnen gaan met ouders en scholen voor voortgezet onderwijs. Op aandringen van Ouders & Onderwijs is hierin extra aandacht besteed aan de communicatie met ouders. Uit vragen van ouders blijkt namelijk dat het voor hen vaak onduidelijk is hoe het advies tot stand komt en op welke manier ze hierbij betrokken zijn.

Centrale Eindtoets verdwijnt

Op dit moment zijn er vijf verschillende eindtoetsen. Eén daarvan is de Centrale Eindtoets. De minister schrijft in zijn brief dat deze zal verdwijnen. Er blijven dan voor dit moment vier bestaande eindtoetsen over. De controle van de kwaliteit van de verschillende eindtoetsen komt bij één organisatie te liggen. Zo kan het recente incident met de normeringen van de eindtoets, waardoor in mei 11% van de leerlingen een onjuist toetsadvies ontving, beter worden voorkomen.