De Staat van het Onderwijs 2023: taal en rekenen nog niet op orde.

De Staat van het Onderwijs 2023: taal en rekenen nog niet op orde.

De basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap zijn onvoldoende op orde. Schoolbesturen moeten daar meer regie in nemen. Dat concludeert de Inspectie van het Onderwijs in het jaarlijkse rapport De Staat van het Onderwijs.

Regie schoolbesturen

Als we de basisvaardigheden taal, rekenen en burgerschap willen verbeteren en leerlingen en studenten gelijke kansen willen bieden, moeten besturen daar meer regie in nemen. Dat kunnen ze doen door concrete doelen te stellen en daar steeds weer op te sturen. Ook moet prioriteit gemaakt worden van begeleiding en doorlopende professionalisering van beginnende leraren. Om de neergaande trend echt te keren is een stabiele langetermijnstrategie nog steeds hard nodig. Dat concludeert de Inspectie van het Onderwijs in de Staat van het Onderwijs 2023.

Acute problemen

Er wordt veel gevraagd van het onderwijs onder vaak lastige omstandigheden. Acute problemen maken het lastig om te focussen op de lange termijn. Zo loopt het leraren- en schoolleiderstekort nog steeds op. Onder meer het oplopende tekort bij de vakken Nederlands en wiskunde in het voortgezet onderwijs is zorgelijk. Naast voldoende leraren is ook het welzijn van leerlingen en studenten essentieel om tot leren te komen. Het percentage leerlingen dat stress en prestatiedruk ervaart en het aantal studenten dat kampt met een psychische aandoening is echter fors toegenomen in de afgelopen jaren. De groeiende toestroom van nieuwkomers kwam daar afgelopen jaar bij.

Veel uitstroom, minder instroom lerarenopleidingen

Door uitstroom halen niet alle studenten op lerarenopleidingen het tot beginnende leraar. De pabo’s en tweedegraadslerarenopleidingen raken veel studenten kwijt tijdens het eerste jaar. Onder de studenten die indirect instromen in de pabo, dus als zij-instromer of na verandering van opleiding, is de uitval zelfs nog groter. Bovendien neemt bij bijna alle typen lerarenopleidingen de instroom af. Gezien het lerarentekort, is de afname van de instroom in de talensector en de sector exacte vakken zorgwekkend.

Gelijke kansen niet overal vanzelfsprekend

Een diploma halen op het hoogste niveau is niet altijd nodig of passend voor elke leerling of student, maar er moeten geen barrières zijn om door te stromen voor wie dat wil en kan. Toch ontbreekt het nog te vaak aan doorlopende leerlijnen, voldoende begeleiding en onderbouwde selectieprocedures. Steeds meer opleidingen in het hoger onderwijs selecteren studenten. Veel opleidingen letten niet bij elk onderdeel van die selectieprocedures op kansengelijkheid. Daarnaast is de stijging in het afgelopen jaar van het aantal studenten dat ongediplomeerd het mbo verlaat zorgelijk. Zonder diploma hebben zij in de rest van hun loopbaan minder kansen.

Presentatie en uitreiking

Tijdens het congres Staat van het Onderwijs in Utrecht wordt de nieuwe publicatie uitgereikt aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bekijk de presentatie en uitreiking van de Staat van het Onderwijs terug.

Staat van de Ouder

Ouders & Onderwijs publiceerde gelijktijdig de Staat van de Ouder. Een jaarlijks rapport, dat dit jaar in het teken staat van de relatie tussen ouders en leraren.