School en digitale communicatie: 7 tips voor ouders.

De digitale wereld is niet meer weg te denken. Ook de communicatie met en op school speelt zich voor een groot gedeelte online af. Net als de gesprekken met klas- en leeftijdsgenoten. Vanzelfsprekend is dit van invloed op hoe je kind zich voelt op school. Hoe ga je hiermee om? Wij geven je 7 tips.

1. Bespreek de schoolregels met je kind

Goede omgangsvormen dragen bij aan een prettig schoolklimaat, zowel online als offline. Daarbij helpt het wanneer leraren en ouders op één lijn zitten. Je kind voelt zich daardoor fijner op school én daarbuiten.

Welke regels heeft de school over het gebruik van telefoons? Via welke apps communiceert de school met jou en je kind? En welke afspraken zijn er gemaakt over het contact met de leraren? Dat staat in de schoolregels. Meestal kun je die terugvinden in de schoolgids. De ouders in de medezeggenschap praten mee over het telefoon- en appbeleid van de school.

Vooral rondom appgroepen met klasgenoten kan gedoe ontstaan. Vraag de school hoe zij hiermee omgaan:

• Zitten leraren in de klassenapp?
• Zijn er afspraken over wat wel en niet geaccepteerd wordt door school?
• Wat doet de school als het misgaat in de klassenapp?

2. Leer je kind respectvol online gedrag

Praat al vanaf een jonge leeftijd met je kind over de online wereld en online ervaringen. Vraag eens wat voor filmpjes je kind gezien heeft online, of haak in op iets dat je samen op tv kijkt. Van daaruit kun je praten over hoe je daarmee omgaat en wat er leuk aan is, maar ook wat er lastig is en welke risico’s er zijn.

Maak duidelijk dat je online met respect met elkaar omgaat. Pesten, nare of expliciete filmpjes verspreiden en kinderen buitensluiten is niet oké. Bedenk dat het digitaal grijze gebied groot is, met grappen die soms hilarisch zijn, goed bedoeld ook, maar niet altijd voor iedereen. Bespreek met je kind waar voor hen zelf de grens ligt. Als je samen afspraken maakt begrijpt je kind beter waarom dat belangrijk is én leeft je kind de afspraken vaak beter na.

3. Geef het goede voorbeeld

Je kind ziet jouw gedrag als voorbeeld. Gedraag je daarom zoals je zou willen dat je kind zich gedraagt. Wees respectvol in de communicatie met en over de school en leeftijdsgenoten, verwacht geen reactie buiten schooltijden en check niet continu of er al cijfers of afwezigheid online staan.
Tip: gebruik het WACHT principe én leer het je kind. Voordat je iets online plaatst stel je jezelf de volgende vragen: Is het Waar? Is het Aardig? Is het Cruciaal? Helpt het iedereen? En: Is de Timing goed?

4. Wissel ervaringen met school uit

Digitale technologie ontwikkelt zich razendsnel en wat kinderen online zien en meemaken, is niet altijd makkelijk bij te houden. Hoor je van je kind dat er iets speelt? Bijvoorbeeld dat er vervelende filmpjes worden verspreid, dat kinderen toch telefoons de klas in smokkelen of dat er een nieuwe en gevaarlijke TikTok-trend rondgaat? Breng dan de school op de hoogte. Zij kunnen daar in de klas op inspelen en passende actie ondernemen.

De basisschool en middelbare school besteden aandacht aan de zogenoemde digitale geletterdheid: digitale kennis en vaardigheden. Iedere school is dat verplicht. Je kind leert de mogelijkheden van digitale technologieën te herkennen en benutten, maar ook wat de risico’s zijn.

5. Geef ruimte aan je kind

Al vanaf de laatste jaren van de basisschool vraagt je kind steeds meer vrijheid. Dat kan best eng zijn. Begin daarom met kleine stappen. Lees in het begin bijvoorbeeld wekelijks mee op de klassenapp en praat er samen over. Je kunt dat langzaam afbouwen en steeds minder vaak meekijken.

Laat je kind daarnaast moeilijke situaties zoveel mogelijk zelf oplossen. Hoe moeilijk dat soms ook is, je kind bouwt daar zelfvertrouwen van op. En natuurlijk sta jij naast je kind om te bespreken hoe die de situatie het beste aan kan pakken.

Veel middelbare scholen gebruiken daarnaast een leerlingvolgsysteem of digitale leeromgeving, bijvoorbeeld SOMtoday of Magister. Daarin staat informatie over afwezigheid, lesroosters en behaalde cijfers. Soms krijg je daardoor als ouders zelfs eerder een nieuw cijfer door dan je kind. Probeer daar niet teveel bovenop te zitten. Geef je kind zoveel mogelijk de ruimte om zelf te vertellen, ook de onvoldoendes of het spijbelen. Loopt het de spuitgaten uit? Natuurlijk grijp je dan in.

6. Maak afspraken over veiligheid en noodsituaties

Sinds de nieuwe regels over mobieltjes op school heeft je kind op school minder toegang tot de telefoon. Dat kan soms lastig zijn. Bijvoorbeeld als je kind gepest wordt, speciale zorg nodig heeft of als er thuis of op school een noodsituatie is.

Bespreek met de school welke afspraken je daarover maakt. Bijvoorbeeld dat er iemand op school is waar je kind altijd in vertrouwen naartoe kan of dat er een vaste contactpersoon is voor je kind én voor jou als ouder. In het veiligheidsbeleid van de school staan alle algemene afspraken hierover.

7. Zoek balans tussen online en offline

De hersenen van je kind zijn nog in ontwikkeling. Veelvuldig gebruik van de telefoon kan daar een negatieve invloed op hebben. Het is dus belangrijk om een goede balans te hebben tussen schermtijd, rust en activiteiten. Bespreek dit met je kind en maak samen afspraken over hoe lang, op welke apps en wanneer je kind online mag zijn.

Belangrijke richtlijnen om rekening mee te houden:

• De 20-20 regel: Kijk na 20 minuten schermkijken 20 seconden in de verte. Dit vermindert het risico op bijziendheid van de ogen.
• Zorg ervoor dat je kind minimaal 2 uur per dag buiten is. Dit helpt de fysieke én mentale gezondheid van je kind.
• Avondrust: Je kind slaapt beter als er voor bedtijd minimaal een uur geen schermtijd is geweest. Leg de telefoon dus op tijd weg en hou hem beneden.

Dit artikel is in samenwerking met Remco Pijpers van Kennisnet tot stand gekomen. Ook op de website digitalebalans.nl van Netwerk Mediawijsheid en het Trimbos Instituut is meer nuttige informatie te vinden.