Cito-toetsen.

De meeste basisscholen gebruiken cito-toetsen om bij te houden hoe kinderen zich ontwikkelen. Wanneer worden de toetsen afgenomen? Waar gaan de vragen over? En wat zeggen de resultaten eigenlijk? Dat vertellen we je in dit artikel.

Toetsen op school

Op school worden verschillende type toetsen afgenomen. Eén van deze types is de leerlingvolgsysteemtoets. Op de basisschool en soms ook in de onderbouw van de middelbare school worden één of twee keer per jaar zo’n toets afgenomen. Deze vormen de basis voor het leerlingvolgsysteem. De meest gebruikte leerlingvolgsysteemtoetsen op de basisschool zijn van het Cito. De meeste van deze cito-toetsen zijn zowel digitaal als op papier beschikbaar.

Inhoud

Cito-toetsen meten de algemene vaardigheden van een leerling. De inhoud is afgestemd op de klas waar het kind in zit. Bij leerlingen in groep 7 worden dus andere vaardigheden getoetst dan bij leerlingen in groep 3. De school neemt in ieder geval toetsen voor taal en rekenen/wiskunde af. Voor taal wordt er vaak getoetst op technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, grammatica, woordenschat. Veel scholen nemen bovendien de Drie Minuten Toets (DMT) af. Deze test hoe snel je kind kan lezen. De school kan er ook voor kiezen om extra toetsen af te nemen over bijvoorbeeld geschiedenis, aardrijkskunde of natuur en techniek.

Afname cito-toetsen

De cito-toetsen zijn al vanaf de kleuterklas beschikbaar en worden tijdens de hele basisschoolperiode gebruikt. Per jaar zijn er drie afnamemomenten: aan het begin, het midden en het eind van het schooljaar. De school kiest zelf hoeveel toetsen ze per jaar wil afnemen. Voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte is het bij veel toetsen mogelijk om een aangepaste versie te maken. Lees daarover meer op de website van Cito.

Leerlingen vergelijken

Bij de leerlingvolgsysteemtoetsen wordt gekeken hoe een kind presteert ten opzichte van andere leerlingen. Daarom bevatten de toetsen niet alleen opgaven van lesstof die is behandeld, maar ook oude en zelfs toekomstige lesstof. Door opgaven van oude lesstof op te nemen, kan nagegaan worden of uw kind de oude stof nog wel kent. En doordat er ook moeilijkere opgaven in de toetsen op zijn genomen, kan uw kind laten zien wat hij nog méér kan en kent. Uw kind hoeft dus niet alle opgaven goed te kunnen maken. Het is daarom niet nodig om voor de leerlingvolgsysteemtoetsen te oefenen. Wel is het verstandig een keer te oefenen met de werkwijze, zodat uw kind weet hoe de vragen en antwoordopties eruit zien.

De resultaten

De resultaten geven informatie over het niveau waarop uw kind presteert. De school kiest op welke manier de resultaten worden weergegeven: van A t/m E of van I t/m V. Cito gaat uit van een gemiddelde score (III of B/C). In het overzicht kunt u zien bij welk resultaat uw kind al meer stof beheerst (I/II of A/B) of juist meer moeite heeft met bepaalde onderdelen (IV/V of C/D/E).

Een enkele score op zich geeft vaak onvoldoende beeld. Het is namelijk belangrijk om te weten of uw kind groei doormaakt en zich blijft ontwikkelen. De ontwikkeling van kinderen gaat meestal met sprongetjes. Als ouder wilt u weten of uw kind wel steeds vooruit gaat. Daarom worden de resultaten in het leerlingvolgsysteem van Cito ook in grafiekvorm getoond. Zolang de lijn omhoog gaat hoeft u zich geen zorgen te maken. Als de lijn ineens minder een stuk minder hard stijgt, afvlakt of zelfs daalt is het goed om eens te kijken wat daar de reden voor kan zijn. Misschien was uw kind heel moe, of gebeurde er iets tijdens de afname. Het kan ook zijn dat uw kind net moeite heeft met een nieuw stuk lesstof. In het laatste geval is extra begeleiding vanuit de school gewenst. Hieronder ziet u een voorbeeld van zo’n grafiek.

Wat doet de leerkracht met de uitkomst?

De leerkracht onderneemt in de meeste gevallen niets naar aanleiding van de uitkomsten. De toetsen zijn bedoeld om de ontwikkeling te volgen. Alleen een afwijkende of hele lage score geeft reden tot extra onderzoek. Het resultaat geeft een indicatie van het opleidingsniveau van uw kind voor de middelbare school. Daarom worden deze toetsen vanaf groep 6 vaak, naast bijvoorbeeld lesmethode-gebonden toetsen, meegenomen bij het bepalen van het schooladvies in groep 8.

Naast de individuele resultaten per leerling ontvangt de leraar ook een score voor de klas. Die score geeft aan in hoeverre het niveau van de klas afwijkt van het gemiddelde. Dat kan de leraar informatie geven over waar die in de klas extra aandacht aan kan of moet besteden. Als de hele klas op een bepaald onderdeel lager scoort en op andere onderdelen juist hoog, kan de leraar de focus van de lessen daarop aanpassen.

Cito-toetsen en schooladvies

De school neemt de resultaten op de cito-toetsen mee in het schooladvies voor de middelbare school dat ieder kind in groep 8 ontvangt. Daarbij kijkt de school vooral naar de resultaten vanaf groep 6. In groep 6 of 7 nemen veel scholen bovendien de Entreetoets af. Deze geeft een indicatie van het niveau dat uw kind op de middelbare school kan gaan volgen. Cito ontwikkelde voor deze toets een ouderfolder met een uitleg over de resultaten. Na het schooladvies volgt ook altijd nog een eindtoets.

Inzien van de toets

Of u de cito-toetsen en andere toetsen mag inzien is afhankelijk van het beleid van de school. Er is vanuit Cito geen verbod op het inzien van de toets. Wel berust er copyright op de opgaven. Deze mogen dus niet verspreid worden. Als de school geen inzicht geeft, kunt u vragen om een foutenanalyse. Op die manier kunt u zien met welke onderdelen van de toetsen uw kind moeite heeft.