Discussie vrijwillige ouderbijdrage: Nieuwe wegen om wat te doen aan kansenongelijkheid.

Discussie vrijwillige ouderbijdrage: Nieuwe wegen om wat te doen aan kansenongelijkheid.

Er is volop discussie over de vrijwillige ouderbijdrage. Sinds vorig jaar is bij wet geregeld dat kinderen nooit mogen worden uitgesloten van activiteiten zoals schoolreisjes, ook niet als ouders de bijdrage niet kunnen of willen betalen. Maar wat als het aandeel ouders dat niet betaalt zo hoog is dat door geldgebrek extra activiteiten niet meer mogelijk zijn? Dan gaan misschien kampen en schoolreisjes niet meer door. Dit lijkt vooral voor te komen op scholen waar kinderen op zitten met ouders die minder geld hebben.

‘Als van de wet niet één kind mag worden uitgesloten van ‘extra activiteiten’ van school, organiseren scholen die krap zitten, mogelijk helemaal geen uitstapje meer.’ Dat schreef Arjan van der Meij, docent natuurkunde deze week in de opinierubriek van de Volkskrant. Hij stelt dat er op rijke scholen waar alle ouders meebetalen geld genoeg is voor uitstapjes, terwijl dat op armere scholen niet zo is. ‘Waar het wetsvoorstel moest leiden tot een verkleining van de ongelijkheid, zou het wel eens kunnen zijn dat het precies andersom is. Scholen met leerlingen met rijke ouders organiseren wel mooie reizen en scholen met leerlingen met arme ouders niet.’

Kansengelijkheid

En dat terwijl het idee was dat door de vrijwillige ouderbijdrage echt vrijwillig te maken, de kansengelijkheid groter zou worden. Want of de ouder de bijdrage nu kon betalen of niet, de leerling mocht sowieso mee.

Directeur Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs schetst het uitgangspunt. ‘Het énige dat er is veranderd met de wet is dat scholen ouders niet meer mogen forceren een vrijwillige bijdrage te betalen door te dreigen hun kinderen anders uit te sluiten. Ik heb er principieel echt moeite mee dat scholen kinderen uitsluiten, om wat voor reden dan ook.’ De problematiek is volgens haar helder genoeg. ‘In Nederland groeien 300.000 kinderen op in armoede. Veel ouders eten liever droog brood dan dat hun kind wordt uitgesloten. Dat gebeurt vaak buiten het zicht van het onderwijs. Daarnaast moeten we niet vergeten dat het voor de invoering van de wet regelmatig voorkwam dat kinderen van arme ouders in een leeg lokaal achterbleven, terwijl de rest van de klas op kamp ging. Op veel scholen werd hier wellicht een charmante oplossing voor gezocht, maar dat geldt zeker niet voor alle scholen.’

Publiek financieren

Maar hoe voorkom je dat activiteiten op bepaalde scholen straks niet meer mogelijk zijn? ‘Als we het echt zo belangrijk vinden dat deze kinderen die ervaringen opdoen, dan lijkt me de enige weg om het dan ook publiek te financieren. Zeker bij basisscholen moet dit haalbaar zijn, omdat het om minder grote bedragen gaat.’  Vlaming ziet echter ook bij deze oplossing mogelijke negatieve effecten ‘Afschaffen van de ouderbijdrage betekent voor veel scholen, met name in het voortgezet onderwijs, dat ze er financieel fors op achteruit zullen gaan. En de ervaring leert dat juist deze scholen erg creatief zullen zijn om op andere manieren geld op te halen, bijvoorbeeld via fondsen, stichtingen of sponsoring. Helemaal gelijk krijg je het niet makkelijk.’

Neveneffecten

‘Het blijft voorlopig een lastige discussie waar geen eenvoudige antwoorden op zijn. Alles wat je doet heeft neveneffecten. Dat neemt voor mij niet weg dat scholen verbieden kinderen om wat voor reden dan ook uit te sluiten van hun activiteiten logisch is.’ Toch is Vlaming blij met deze discussie. ‘Wie weet opent het gesprek ook weer nieuwe wegen om écht eens wat te doen aan die kansenongelijkheid in het onderwijs.’

Vragen?

Voor vragen over schoolkosten en de vrijwillige ouderbijdrage kun je onze themapagina raadplegen. Daar staan alle belangrijke artikelen bij elkaar. Maar je kunt natuurlijk ook contact opnemen met onze medewerkers. Via e-mail: vraag@oudersenonderwijs.nl, telefonisch of WhatsApp via: 088-6050101. We zijn op werkdagen bereikbaar tussen 09.30-12.30 uur en 13.00-16.00 uur.