Naar de middelbare school met extra ondersteuning.

De overstap van het basis- naar het voortgezet onderwijs is een belangrijk moment voor kinderen én voor ouders. Zeker wanneer een kind extra ondersteuning nodig heeft op school of naar het speciaal (basis) onderwijs gaat. De zoektocht naar een geschikte school is dan vaak extra ingewikkeld.

Naar welke school?

Het basisschooladvies bepaalt naar welk type van voortgezet onderwijs een kind kan gaan, ook voor kinderen met extra ondersteuning. De extra ondersteuning die het kind nodig heeft, is vaak ook van invloed op de vorm van onderwijs. Bijvoorbeeld speciaal onderwijs, praktijkonderwijs of leerweg ondersteunend onderwijs. Maar dat kan ook een reguliere school zijn met extra ondersteuning zoals bijvoorbeeld dyslexiehulpmiddelen of een steunklas.

Voor kinderen met extra ondersteuning stelt de school een ontwikkelingsperspectief op. Daarin staat ook welk niveau de school verwacht dat jouw kind  aan het einde van de schoolperiode kan halen (uitstroomprofiel).

Al deze informatie samen geeft een goede richting om te kijken naar welke school het beste bij jouw kind past. Je mag van de basisschool verwachten dat ze jou naast het niveau ook een advies geven over welke type school of ondersteuning jouw kind nodig heeft.

Tip: Vraag bij het basisschooladvies ook naar het type school of ondersteuning jouw kind nodig heeft. En ook naar suggesties van scholen waarvan ze denken dat die goed passen bij jouw kind.

Lwoo, praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs

Leerwegondersteuning (lwoo) is specifiek bedoeld voor leerlingen die een beetje extra hulp nodig hebben om een vmbo-diploma kunnen halen en is dan onderdeel van de ondersteuning op een reguliere middelbare school. Niet alle scholen bieden deze ondersteuning en per regio is het verschillend voor welke leerling deze ondersteuning bedoeld is. Informeer hiervoor bij de school van aanmelding of het samenwerkingsverband.

Een praktijkschool is voor leerlingen die beter leren van de praktijk en leidt niet op voor een opleiding maar voor de arbeidsmarkt. Voor toelating zijn criteria gesteld en is een toelaatbaarheidsverklaring nodig. Informeer hiervoor bij de school van aanmelding of het samenwerkingsverband. Informeer bij de praktijkschool naar de criteria en de procedure.

Om naar een school voor speciaal voortgezet onderwijs te kunnen gaan, is een toelaatbaarheidsverklaring nodig. Deze vraagt de school aan bij het samenwerkingsverband. De school kan je hier alles over vertellen en doet de aanvraag. Als je kiest voor een school voor speciaal onderwijs, kun je jouw kind ook rechtstreeks aanmelden bij deze school.

Tip: Ga vroegtijdig aan de slag met de schoolkeuze. De ondersteuning die nodig is maakt vaak dat de keuze beperkter is. De zoektocht duurt over het algemeen langer en ook kan de aanmeldprocedure meer tijd in beslag nemen. Bijvoorbeeld als er een toelaatbaarheidsverklaring nodig is of als een school de zorgplicht niet zelf kan invullen.

Middelbare school kiezen

Een middelbare school kiezen is heel persoonlijk. Waar je in het algemeen op kunt letten, lees je in dit artikel. Wanneer jouw kind extra ondersteuning op school nodig heeft, komt daar nog bij dat de school deze ondersteuning ook moet kunnen bieden. Maar hoe weet je dat?

• Kijk in de informatie van de school goed naar hoe de zorg en ondersteuning van leerlingen eruit ziet en hoe deze georganiseerd is.
• Iedere school heeft een schoolondersteuningsprofiel waarin ze beschrijven welke ondersteuning er op school mogelijk is. Dit profiel is te vinden in de schoolgids. Het kan ook gebruikt worden als hulpmiddel om scholen met elkaar te vergelijken.
• Na een eerste selectie is het goed om een gesprek te hebben met de intern begeleider of de zorgcoördinator. Deze kan vaak meer vertellen over de mogelijkheden en samen met jou en jouw kind kijken of de benodigde ondersteuning geboden kan worden.

Tip: Zoek contact met andere ouders en vraag naar hun ervaringen met een school en de extra ondersteuning. Deze ouders kan je vinden via lokale of landelijke oudergroepen maar ook via de school of via het samenwerkingsverband.

Samenwerkingsverband

In sommige situaties is het moeilijk om de juiste ondersteuning op een (speciale) school in de omgeving te vinden. In dat geval kun je de hulp inroepen van het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband weet wat de scholen in de regio voor ondersteuning bieden en welke school gespecialiseerd is in bepaalde ondersteuning. Daarnaast is het samenwerkingsverband er verantwoordelijk voor dat er voor alle leerlingen een passende school is. In de schoolgids vind je de contactgegevens van het samenwerkingsverband waaronder de school valt. In 2022 komen er in alle samenwerkingsverbanden onafhankelijke steunpunten voor ouders- en leerlingen. Daar kun je terecht voor meer informatie en kunnen ze jou helpen bij het vinden van een passende school. Het samenwerkingsverband geeft ook de toelaatbaarheidsverklaringen af.

Toelating op de middelbare school en zorgplicht

Met het basisschooladvies meld je jouw kind aan op de middelbare school die jullie kiezen. Hoe de procedure is, is afhankelijk van de afspraken die de scholen in jouw regio met elkaar hebben gemaakt. In sommige regio’s is er bijvoorbeeld een lotingsprocedure. Deze afspraken gelden in principe voor alle leerlingen. In sommige lotingsprocedures is een hardheidsclausule opgenomen waarmee een leerling op grond van zwaarwegende persoonlijke kenmerken, gezondheidssituatie en/of thuissituatie zonder loting rechtstreeks geplaats kan worden op de middelbare school. Bijvoorbeeld in Amsterdam.

Voor leerlingen met extra ondersteuning geldt er na de aanmeldprocedure nog een vervolg, namelijk of de school de zorgplicht kan invullen. De school kijkt daarbij of zij zelf de benodigde ondersteuning kan bieden en jouw kind kan toelaten. Dat doen ze over het algemeen in overleg met ouders en leerling en betrekken daarbij de beschikbare informatie en deskundigheid. Als de school de ondersteuning niet kan bieden, dan zoekt deze een andere school die dit wel kan.

Naar de brugklas

Nadat het aanmeldproces is doorlopen, wordt jouw kind ingeschreven op de nieuwe school. De start is een belangrijke fase en dat vraagt voor jouw kind waarschijnlijk ook extra aandacht. Veel scholen kennen een ‘warme overdracht’ van de basisschool naar de middelbare school, bieden alvast een kennismaking met de nieuwe klas en vaak ook een introductieweek bij de start van het schooljaar. Voor leerlingen met extra ondersteuning is ons advies om nog wat meer te organiseren.

Tips

• Organiseer een gesprek met alle betrokken (oude school, nieuwe school, ouders en leerling, begeleider of hulpverlener of andere betrokkenen) in het kader van de warme overdacht.
• Maak afspraken over hoe de ondersteuning/begeleiding er de eerste weken uit gaat zien en wanneer jullie de verdere ondersteuning gaan bespreken (startgesprek).
• Vraag of je kind alvast een dag kan meelopen voor de zomervakantie.
• Maak alvast kennis met de mentor.