Veelgestelde vragen Examens.

Voor de examens gelden veel regels.

Regels schoolexamen

De regels voor het schoolexamen liggen vast in het programma voor toetsing en afsluiting (PTA) en het examenreglement.

Regels centraal examen

De regels voor het centraal examen zijn geregeld in wetten en uitvoeringsbesluiten. Lees meer over de regels voor het centraal examen.

Nee. Als de school de examentraining organiseert is de bijdrage voor ouders vrijwillig. Je kind mag ook meedoen als je niet betaalt.

Is de examentraining niet op school? En ook niet door school georganiseerd? Dan betaal je de bijdrage direct aan de aanbieder van de training.

Ja, ook al heeft je kind geen aangepast eindexamen gedaan, kan dit alsnog voor een herkansing aangevraagd worden.

Hiervoor kun je terecht bij de directie van de school van je kind. Het CvTE (College voor Toetsen en Examens) bekijkt samen met de school welke aanpassingen mogelijk zijn. De uiteindelijke beslissing om deze extra aanpassingen toe te passen, ligt bij de schooldirectie.

Schoolexamens zijn toetsen die al vanaf het derde of vierde leerjaar meetellen voor het examen. Ook de resultaten voor het profielwerkstuk en vakken als CKV en gym horen meestal bij het schoolexamen. De school bepaalt zelf welke toetsen meetellen en wanneer die worden afgenomen. In het programma voor toetsing en afsluiting (het PTA) lees je welke cijfers en resultaten precies meetellen. Het schoolexamen wordt afgesloten voor het centraal examen.

Is je kind ziek? Dan is het meestal wel mogelijk om te herkansen. Soms gaat dat wel ten koste van een ander vak. Het kan dus bij twijfel slim zijn om tóch het schoolexamen te maken. De regels over herkansen en ziekte verschillen per school. Je vindt deze regels in het programma van toetsing en afsluiting (PTA) en in het examenreglement van de school.

Voordat je kind het centraal examen mag maken, moet eerst het schoolexamen afgesloten zijn. De middelbare school van je kind moet de definitieve schoolexamen cijfers uiterlijk 4 mei 2024 doorgeven aan het Register Onderwijsdeelnemers (ROD).

Soms lukt het niet om het schoolexamen op tijd af te sluiten. Heeft je kind een geldige reden, die de school erkent? Dan kan de school je kind extra tijd geven om het schoolexamen af te sluiten. Wel moet je kind het schoolexamen voor dat vak altijd afsluiten, vóórdat je kind het centraal examen in dat vak maakt.

PTA staat voor: programma voor toetsing en afsluiting.

Dit document geeft je kind en jou als ouder belangrijke informatie over het examen. Bijvoorbeeld over de data, vorm, inhoud en weging van de schoolexamens.

In sommige situaties kan de school afwijken van het PTA. In die gevallen krijgt je kind een persoonlijk PTA. Dit komt weinig voor. De examencommissie van de school beslist of je kind hiervoor in aanmerking komt.

De digitale en praktijkexamens vinden plaats van 1 april tot en met 19 juli 2024. De school bepaalt het precieze examenrooster.

De schriftelijke centrale examens zijn van 14 tot en met 29 mei 2024.

Meer over het centraal eindexamen

Als je kind met een geldige reden afwezig is bij het centraal examen, dan kan de school een inhaalmoment voor je kind aanvragen bij de Onderwijsinspectie. Overleg bij ziekte met de school over de mogelijkheden. Het eerstvolgende moment is tijdens de herkansingen in juni. Er kunnen dan maximaal twee examens per dag worden gemaakt.

Via deze websites kan je kind oefenen voor het examen:

• Voorbeelden van examens staan op de website van Cito.
• Oefenen met oude examens kan via de website Examenkompas.
• Oefenen met de voorbeeldexamens van de digitale centrale examens kan op de website van het College voor Toetsen en Examens.
• De examenstof van veel vakken wordt uitgelegd in video’s. Bijvoorbeeld op het YouTube-kanaal van Digistudies.
• Op de website Leren voor het examen staat handig per vak aangegeven wat je kind moet weten.

In sommige situaties mag de school je kind uitsluiten van het centraal eindexamen.

Uitsluiten van het centraal examen mag wel als:

• je kind of jij als ouder daar zelf om vraagt.
• je kind het programma voor toetsing en afsluiting (PTA) nog niet volledig heeft afgerond.
• bij een ‘onregelmatigheid’. Zoals plagiaat, spieken, het niet inleveren van het profielwerkstuk of zonder geldige reden afwezig zijn bij een examen.

Uitsluiten van het centraal examen mag niet als:

• je kind slechte cijfers heeft, maar wel het volledige PTA heeft afgerond. Ook als je kind met de cijfers niet meer voor het examen kan slagen, mag je kind toch het centraal examen maken.
• de school zegt dat je kind voorwaardelijk is overgegaan naar het examenjaar. Voorwaardelijk overgaan naar het laatste leerjaar mag niet. Dus als je kind in het examenjaar zit, mag die het centraal examen maken als het PTA is afgerond.

Nee, dat mag niet. Als je kind aan alle PTA- verplichtingen heeft voldaan, mag die altijd het centraal eindexamen maken. Je kind mag nooit voorwaardelijk worden toegelaten tot de eindexamenklas.

De middelbare school van je kind moet de definitieve cijfers voor het centraal examen én de examenuitslag doorgeven aan het Register Onderwijsdeelnemers (ROD). De school doet dat binnen twee weken na het vaststellen van de uitslag.

Op de volgende data hoort je kind de uitslag van het examen:

• Uitslag eerste tijdvak examens vmbo-b en vmbo-k: 5 juni 2024
• Uitslag eerste tijdvak overige examens: 12 juni 2024
• Uitslag tweede tijdvak examens: dinsdag 2 juli 2024

Het verschilt per opleiding welke eisen er gelden om het examen te halen.

Je kind is in de meeste gevallen geslaagd als:

• Het gemiddelde eindcijfer voor de centrale examens minimaal een 5,5 is.
• Er niet meer dan één of twee onvoldoendes op de eindlijst staan.
• Geen enkel cijfer is lager dan een 4.
• Het combinatiecijfer is minimaal voldoende.

Lees op deze pagina wat de eisen per opleiding zijn.

Het is altijd rot als je kind zakt voor het examen. Gelukkig zijn er nog opties om het diploma te halen.

Vraag in ieder geval inzage in de gemaakte examens. Wie weet haal je er nog een fout uit.

Toch echt gezakt? Ontdek de opties om het diploma (alsnog) te halen.

Algemeen geldt dat het gemiddelde van de eindcijfers onafgerond een 8,0 of hoger moet zijn.

Daarnaast mag je kind voor geen enkel vak een eindcijfer lager dan een 7 halen. Voor vakken die meetellen, maar geen cijfer hebben, mag je kind geen onvoldoende hebben.

Lees meer over cum laude slagen.

Ja, je kind heeft recht op inzage van het gemaakte werk. Dat betekent niet dat je kind automatisch een kopie krijgt van het gemaakte werk. Dat bepaalt de school zelf.

Lees meer over inzage en correctie van examens.

Ja, je kind mag altijd deelnemen aan een herkansing van het centraal examen. Ook als dat alleen is om een cijfer te verbeteren of je kind al gezakt is.

Lees meer over herkansen.

De regels over herkansen zijn hetzelfde voor het herexamen vmbo-gl, vmbo-t, havo en vwo.

Voor vmbo-bb en kb gelden andere herkansingsregels. Deze leerlingen mogen zowel het beroepsgerichte vak als een algemeen vak herkansen. Zij hebben dus recht op twee herkansingen.

Nee, dat kan niet. Als je kind is gezakt is het niet mogelijk datzelfde jaar een diploma van een ander niveau te krijgen.  

Je kind kan het schooljaar erna wel een diploma krijgen op een lager niveau. Daarvoor moet je kind tijdens de examenperiode een jaar later één vak via het staatsexamen op havo of vmbo niveau doen. Je kind krijgt dan een diploma via het staatsexamen op dat niveau. Als je kind gezakt is voor het vmbo dan is deze mogelijkheid er niet.

Lees hier over wat je kunt doen wanneer je kind is gezakt.

Meestal kan dat niet. Er zijn een aantal situaties waarin je kind wel al op het hbo kan starten: 

• Je kind kan in sommige situaties alsnog slagen door het combinatiecijfer te verhogen via de septemberroute. Met deze route kan je kind toch op tijd (voor 1 oktober) het diploma halen en nog toelaatbaar zijn voor een hbo-opleiding. Neem contact op met de gekozen hbo-opleiding over de mogelijkheden. 
• Je kind kan kiezen voor een combitraject vavo met hbo. Je kind combineert dan via de vavo  één of twee niet behaalde havo- of vwo-vakken met een (gedeelte van een) hbo-opleiding. Hiervoor heb je instemming van het hbo nodig. Let wel op de kosten, zolang je kind nog op de vavo vakken volgt is er geen studiefinanciering mogelijk. Lees meer over het vavo. 
• Als je kind al een mbo 4-diploma heeft. 
• Is je kind 21 jaar of ouder, komt je kind van een buitenlandse middelbare school of gaat je kind een kunstopleiding doen? Dan is het soms mogelijk om een toelatingstoets te maken op het hbo. Deze toets bepaalt of je kind voldoende kennis heeft om met de opleiding te starten. Meer informatie kun je vinden via de hbo-school.
• Is je kind 18 jaar of ouder? Dan kan je kind zich mogelijk ook aanmelden bij de Open Universiteit.

Sommige kinderen kunnen om verschillende redenen niet het reguliere examen doen. Bijvoorbeeld omdat je kind op speciaal onderwijs zit en de school geen examens afneemt, of omdat je kind is gezakt en niet meer op een middelbare school terecht kan.

Via het staatsexamen haalt je kind voor ieder vak een examencertificaat. Zo kan je kind het examen over meerdere jaren spreiden en toch een diploma halen.

Het staatsexamen bestaat uit een college-examen en een centraal examen.

Om een indruk te krijgen van een mondeling college-examen heeft DUO een informatieve video gemaakt. Bekijk de video hieronder:

Ja, bij het staatsexamen wordt rekening gehouden met de persoonlijke situatie van je kind.

Bij het college-examen wordt zoveel mogelijk maatwerk geboden. Daarbij is speciale aandacht voor beperkingen en specifieke behoefte van je kind mogelijk.

Voor het centraal examen gelden de mogelijkheden zoals bij het centraal examen voor alle leerlingen. Lees hier meer over aanpassingen voor het centraal examen.

Oefenexamens en ander oefenmateriaal voor het staatsexamen vind je op de website van DUO.

Het centraal examen van het staatsexamen is op hetzelfde moment als alle andere centrale examens. Het eerste tijdvak loopt van dinsdag 14 mei t/m dinsdag 29 mei 2024. Het tweede tijdvak is van dinsdag 18 juni t/m dinsdag 25 juni 2024.

Het college-examen is van mei tot en met juli 2024.

Voor het staatsexamen gelden dezelfde eisen als voor het regulier examen. Bekijk welke eisen er gelden om te slagen.

Is aan alle voorwaarden voldaan? Dan kan je kind een diploma aanvragen. Op de website van DUO staat precies hoe dat moet.

Nee, er zijn geen aparte voorwaarden voor het staatsexamen vmbo, havo of vwo. Alle informatie over het vakkenpakket van het staatsexamen vmbo, havo en vwo kun je vinden op de website van DUO.

Ja, wanneer een kind in één vak examen wil doen, maar de school dit vak niet als examenvak aanbiedt, kan het kind staatsexamen in dit vak doen onder strenge voorwaarden.

Als een kind door omstandigheden het examen niet op de reguliere school kan maken, kan die zich via DUO aanmelden voor het staatsexamen.

Zie voor meer informatie de website van DUO.

De kandidaat moet zelf betalen voor de gekozen staatsexamen(s).

De kandidaat is zelf verantwoordelijk voor de inschrijving voor het staatsexamen. School kan hier wel bij helpen. Ook is de kandidaat zelf verantwoordelijk voor het aanvragen van een Verklaring Bevoegd Gezag. Deze aanvraag doe je bij DUO.

Nee, een kandidaat moet examen afleggen op een locatie van de
staatsexamens voortgezet onderwijs.

Je kind mag tot een half uur na de start van het examen nog aanschuiven.

Is je kind meer dan een half uur te laat? Dan mag die het examen niet meer maken. Breng in dat geval meteen de directeur op de hoogte. Die beoordeelt dan of je kind een geldige reden had om te laat te komen. Ook beslist de directeur over de vervolgstappen. Hiervan krijg je schriftelijk bericht.

Soms gebeurt er tijdens het examen iets onverwachts. Er is bijvoorbeeld veel geluidsoverlast, iemand in de klas had een lesboek op tafel of de stroom viel uit tijdens een digitaal examen. Dat is heel vervelend en kan gevolgen hebben voor het examen.

De examensecretaris van de school beslist, samen met de Onderwijsinspectie, of de examenuitslag geldig blijft of niet. Een ongeldig verklaard examen moet opnieuw gemaakt worden. Dat gaat in de meeste gevallen niet ten koste van een herkansing.

Neem bij onregelmatigheden dus zo snel mogelijk contact op te nemen met de examensecretaris van de school. Laat je kind ook contact opnemen met de klachtenlijn van het LAKS.

Het komt voor dat een leerling de toegekende ondersteuning of extra tijd niet kreeg. Dat is heel vervelend.

Is dit jouw kind overkomen? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de examensecretaris van de school. Laat je kind ook contact opnemen met de klachtenlijn van het LAKS.

Zijn er grote fouten gemaakt? Dan kan dat zelfs tot gevolg hebben dat het examen ongeldig wordt verklaard en je kind het examen opnieuw mag/moet maken.

Als je kind de regels overtreedt kan de directeur van de school de volgende maatregelen nemen:

• Je kind krijgt een cijfer 1 voor een toets van het examen.
• Je kind mag niet meer meedoen aan het examen of wordt uitgesloten van deelname aan sommige vakken.
• De eerder gemaakte toetsen van het examen zijn ongeldig.
• Je kind moet het examen opnieuw doen.

Ben je het er niet mee eens? Dan kun je in beroep gaan bij de Commissie van Beroep. In het examenreglement vind je hierover informatie. De commissie neemt binnen 5 dagen een beslissing.

Bij een beperking kan de school het examen geheel of gedeeltelijk afstemmen op de beperking. Is er geen duidelijke lichamelijke beperking? Dan is een deskundigenverklaring nodig die door een ter zake kundige psycholoog, orthopedagoog, neuroloog of psychiater is opgesteld. (Artikel 3.54, lid 3 onder a van het Uitvoeringsbesluit WVO 2020).

In elk geval kan er maximaal 30 minuten extra tijd voor het examen komen. Andere eventuele aanpassingen en hulpmiddelen voor tijdens de examens staan in de deskundigenverklaring. Of deze moeten aantoonbaar aansluiten bij het begeleidingsadvies in de verklaring.

Bij dyslexie kan de school maximaal 30 minuten extra tijd voor het examen toestaan. Ook het kunnen beluisteren van de geschreven teksten is een mogelijkheid. Voor aanpassingen is een dyslexieverklaring nodig.

Dyslectische kandidaten mogen spellingcontrole gebruiken.

Voor leerlingen met een dyscalculieverklaring kan de school maximaal 30 minuten extra tijd voor het examen toestaan. Je kind mag gebruik maken van de ingebouwde computerrekenmachine en van de standaard rekenkaart van het CvTE.

Heeft je kind door langdurige ziekte of door overmacht niet genoeg onderwijs kunnen volgen? Dan kan de school toestemming geven voor een gespreid examen. Je kind doet dan 2 jaar over de eindexamens.

Soms mist een kind een eindexamen in het eerste tijdvak door een onvoorziene situatie. Bijvoorbeeld door ziekte tijdens examens of een te hoge belasting in de examentijd. Je kind kan het examen dan alsnog maken in het tweede of zelfs derde tijdvak. De school beoordeelt of je kind hiervoor in aanmerking komt.

Wanneer Nederlands niet de moedertaal is én een leerling heeft maximaal 6 jaar onderwijs in Nederland gevolgd, zijn bepaalde examen hulpmiddelen mogelijk. De school kan toestemming geven om:

• Maximaal 30 minuten langer over het centraal examen te doen;
• Een Nederlands woordenboek te gebruiken;
• Een vertaalwoordenboek vanuit je moedertaal naar het Nederlands te gebruiken.
• Voor meer dan 30 minuten: als een dyslectische leerling het Nederlands onvoldoende beheerst en maximaal zes schooljaren inclusief het eindexamenjaar (Nederlandstalig) onderwijs heeft gevolgd in Nederland, kan twee maal een half uur worden toegekend.

Voldoet je kind aan de voorwaarden voor hulpmiddelen of extra tijd bij de examens, maar krijg je die niet van de school? Dan kun je het beste contact opnemen met de examencommissie.

In overleg met de Onderwijsinspectie is dit mogelijk. Bijvoorbeeld als je kind ernstig ziek is en niet naar school kan komen. De school zorgt dan voor passende afnamecondities op de locatie.

De ruimte waar het examen wordt afgenomen, moet hiervoor geschikt zijn. Het is een aparte ruimte zonder de aanwezigheid van derden, geen multimedia, twee surveillanten (niet zijnde de vakdocent) en geen storende elementen (zoals een telefoon die afgaat).

De directeur van de school oordeelt of je kind een geldige reden heeft. Is dat het geval? Dan neemt de examensecretaris contact op met het Examenloket.

Die bekijken de mogelijkheden voor je kind om alsnog (een deel van) de ontbrekende examens in te halen of te herkansen.