Kleuteronderwijs en kleuterleeftijd.

Hoera! Je kind is vier jaar en mag naar de basisschool. De overstap van dagopvang of het thuisleven naar school, is voor kinderen én ouders vaak een flinke verandering. Waar moet je rekening mee houden en hoe werkt het eigenlijk op de basisschool?

Spelend leren

Op de opvang had je kind alle vrijheid tijdens het spelen. Op de basisschool zal de leraar iets meer richting geven tijdens het spelen. Je kleuter zal af en toe ook stil moeten zitten en luisteren naar een korte uitleg van de leraar. Spelen blijft in de kleuterklas nog steeds een belangrijk en onmisbaar onderdeel van leren.

Rooster

Het rooster van de school is vastgelegd in de schoolgids. Elke basisschool bepaalt zijn eigen schooltijden. De meest voorkomende schooltijden zijn de traditionele tijden of de tijden van het continurooster. De keuze van jou als ouder voor een school met een bepaald rooster hangt af van je kind en de situatie thuis. Werk je veel vanuit huis, en vang je zelf de kinderen op na school? Dan zijn vrije schoolmiddagen misschien niet ideaal. Werken jij en je partner allebei, en kan je kind naar de naschoolse opvang, dan zijn de schooltijden misschien minder belangrijk in jullie schoolkeuze.

Regels en werkwijze op de basisschool

Elke school heeft zijn eigen regels en werkwijze. Over hoe je met elkaar omgaat bijvoorbeeld, over overgaan en zitten blijven of het gebruik van digitale apparaten. Deze regels hangen af van de soort school, de buurt en soms levensovertuigingen. Je vindt de regels in de schoolgids. Neem deze goed door voordat je start met inschrijven op een basisschool om vervelende verrassingen te voorkomen nu en in de toekomst.

Tussendoortjes, lunch en traktaties

Sommige scholen hebben regels over het eten en drinken op school. Bijvoorbeeld dat er alleen fruit wordt gegeten of dat traktaties gezond moeten zijn. De meeste basisscholen vragen ouders per dag een tussendoortje, lunch en drinken mee te geven. Een tussendoortje kan een stuk fruit zijn of rauwkost. In Nederland eten kinderen over het algemeen een koude lunch op school, zoals één of meerdere boterhammen. Scholen die zichzelf een ‘gezonde school’ noemen, vragen ouders vaak om geen zoet beleg op boterhammen te smeren, of andere zoetigheid mee te geven. Dat geldt ook voor traktaties als een kind bijvoorbeeld jarig is of afscheid neemt.

Contact met de leraar

Thuis en via de dagopvang krijg je meestal heel goed mee wat je kind doet. Op school heb je daar minder zicht op. Je krijgt op school geen uitgebreid dagelijks verslag. Je mag wel verwachten dat de school je informeert over belangrijke zaken. Bijvoorbeeld als er een grote ruzie is geweest of als je kind gevallen is.

Vanaf de kleuterklas wordt er verwacht dat kinderen zelf over hun dag kunnen vertellen. Wil je meer duidelijkheid over een gebeurtenis op school? Vraag het aan de leraar. Informeer ook eens naar een ouderapp waarin je de leraar een bericht kunt sturen of vragen kunt stellen.

De ouderapp van school

De meeste scholen werken met een ouderapp, zoals Social Schools, Parro, Klasbord of Quebble. Daarmee houden leraren en directeuren je op de hoogte van wat er zoal in de klas en op school gebeurt. Zorg dat je de ouderapp van jullie school voor de eerste schooldag hebt gedownload. Zo voorkom je dat je belangrijke data en informatie mist. Sommige scholen sturen via de app een wekelijkse nieuwsbrief rond of sturen foto’s en video’s van afgelopen activiteiten op school.

Via deze ouderapp is het meestal ook mogelijk om een bericht te sturen naar leraren, andere ouders of om te reageren op gedeelde berichten van schoolmedewerkers. Andersom kan het zijn dat de leraar je uitnodigt voor rapportgesprekken of andere activiteiten via de ouderapp.

WhatsAppgroep met ouders

Naast de officiële ouderapp, kiezen sommige klassen of ouders ervoor om een aparte WhatsAppgroep te hebben voor de ouders, meestal zonder de leraren. Bijvoorbeeld om aan het einde van het schooljaar een cadeau namens de klas te regelen of te achterhalen waar de jas, gymschoenen of het vriendenboekje van je kind is gebleven. Je bepaalt natuurlijk zelf of je hierin wil.

Speelafspraken

Heeft je kind een of meerdere vriendjes waar die graag mee speelt op school? Dan willen ze misschien ook na schooltijd verder spelen. Na schooltijd is de school niet meer verantwoordelijk voor de veiligheid van je kind.

Waarmee kun je rekening houden met speelafspraakjes?

• Zorg dat je contactgegevens uitwisselt met de andere ouder(s). Wil je kind of jouw bezoek eerder opgehaald worden, dan is het fijn om even te kunnen bellen. Ook de eerdergenoemde ouderapp kan soms een handige manier zijn om in contact te komen met ouders van een vriendje of vriendinnetje.
• Geef allergieën of andere medische zaken door aan de ouder waar je kind gaat spelen. Is het speelafspraakje bij jullie thuis, vraag de andere ouder dan om deze informatie.
• Spreek af tot hoe laat het speelafspraakje duurt. Dit voorkomt aan beide kanten teleurstelling.
• De eerste (paar) keer spelen, kan het nodig zijn dat je er (even) bij bent. Het is misschien de eerste keer dat je kind bij een onbekend gezin in huis is. Een bekend gezicht dat af en toe om de hoek kijkt, voelt dan geruststellend.

Laat je kind zoveel mogelijk zelf speelafspraakjes regelen. Dit helpt je kind zelfstandig te worden en zelfvertrouwen op te bouwen.

Betrokkenheid ouders

De basisschool vraagt een bepaalde betrokkenheid van ouders. Dit kan zijn in beperkte mate, zoals het bezoeken van presentaties van de kinderen, meegaan op schoolreisjes of het meegeven van knutselspullen. In de hogere klassen help je je kind met lezen en ander huiswerk. Een goede samenwerking heeft een goede invloed op hoe je kind leert.

Je kunt er ook voor kiezen om officiëler betrokken te zijn en onderdeel te worden van de medezeggenschapsraad (MR) of de ouderraad op school. Sommige ouders zijn klassenouder en ondersteunen de leraar regelmatig met kleine klussen. Bij scholen met tussenschoolse opvang (tso) zijn er soms vrijwillige overblijfouders die op de kinderen letten tijdens de lunchpauze op school.

Schoolkosten

De overheid betaalt in Nederland de basis- en middelbare schoolkosten voor kinderen. Je hebt dus geen verplichte kosten aan de school zelf. Alles dat je kind nodig heeft voor het leren moet de school betalen. Wel zijn spullen als een rugtas, gymkleding of een drinkbeker voor de rekening van de ouders. Basisscholen vragen daarnaast om een vrijwillige ouderbijdrage, zodat ze het voor bijvoorbeeld leuke uitstapjes of activiteiten met de kinderen kunnen gebruiken.

Toetsen en voortgang

Scholen bepalen zelf hoe ze de voortgang van hun leerlingen bijhouden. Dit kan bijvoorbeeld door observaties, toetsen en/of op andere manieren. Dit kan apart of klassikaal gebeuren. De manier van toetsen hangt af van wat er getest wordt en soms wordt het aangepast aan de behoefte van je kind. Vanaf groep drie toetsen leraren meestal regelmatig. Soms gebeurt dit ook al in de kleuterklas.

De leraar houdt verplicht de voortgang van je kind bij in een leerlingvolgsysteem (LVS).

Oudergesprekken en rapporten

Veel scholen hebben vaste momenten in het jaar waarop ze oudergesprekken inplannen. Dit zijn korte gesprekken van vaak 10 minuten. Daarin bespreekt de leraar het rapport of portfolio van je kind. Deze gesprekken kunnen met of zonder je kind zijn. Dat laat de leraar zelf weten. Heb je vragen over het rapport? Maak dan een lijstje van tevoren, zodat je tijdens het gesprek niets vergeet.

Scholen zijn verplicht om ouders te informeren hoe het op school met hun kind gaat. Ze bepalen zelf in welke vorm en hoeveel rapporten ze per jaar voor ouders opstellen.

Extra ondersteuning

Merkt de school dat je kind extra ondersteuning bij de ontwikkeling nodig heeft, dan moet de school dit laten weten. De school is verplicht je kind te ondersteunen in diens behoefte. Komt de school of jij als ouder erachter dat je kind niet de juiste ondersteuning kan krijgen op de school waar die nu zit? Dan heeft de school zorgplicht. Dat wil zeggen dat de school mensen van buitenaf om hulp moet vragen, of moeten zorgen voor overplaatsing naar een passende school.

Het schoolteam

Op de basisschool heb je het meest contact met de leraren van je kind. Maar daarachter staat nog een team aan medewerkers buiten de klas die ook helpen bij de ontwikkeling van jouw kind. Denk aan de schooldirecteur, de onderwijsassistent, de intern begeleider en de vertrouwenspersoon.